Το σύνδρομο χαρακτηρίζεται από την παρουσία επίμονης και σοβαρής φλεγμονής καθώς και εξέλκωσης του βλεννογόνου του στόματος, του φάρυγγα και της γλώσσας. Τα δύο συγκεκριμένα σημεία εντόπισης είναι ο βλεννογόνος του γλωσσο-υπερώϊου τόξου (υπερώϊο-γλωσσίτις) και ο παρειακός βλεννογόνος. Συνήθως δεν συνυπάρχει οδοντική τρυγία στην πάθηση. Μπορεί να προκύψει σε πολύ νεαρά γατάκια, κατά τη διάρκεια της ηλικίας του πρώτου εμβολιασμού, ή κατά την τριβή των νεογιλών οδόντων, ή και σε ενήλικα ζώα. 
 

Αφορά κατά βάσιν καθαρόαιμες γάτες.
 

Το σύνδρομο γίνεται αντιληπτό στα πλαίσια μίας ολοκληρωμένης στοματικής εξέτασης, όπου όμως συχνά συνυπάρχει η οδοντοκλαστική νόσος (ΟΝ), η παρουσία της οποίας προκαλεί μία σύγχυση στην όλη εικόνα, σχετικά με το κατά πόσον προηγείται η ουλίτιδα, συμβάλλει, είτε προκύπτει ως αποτέλεσμα της ΟΝ.
 

Σύμφωνα με μία άλλη θεώρηση, η παρουσία του καλυκοϊού μπορεί να προδιαθέσει στη δημιουργία του συνδρόμου, καθώς επίσης είναι πιθανόν να προυπάρχει μία προ-νεοπλαστική αλλοίωση. Στους προδιαθέτοντες παράγοντες εμπλέκεται και ο  πληθυσμός των οικόσιτων ζώων, δηλ. το stress κοινωνικοποίησης ή και η αυξημένη έκθεση σε λοιμώδεις παράγοντες.
 

Ακόμη, 50% των ζώων είναι θετικά στον ιό της ανοσοανεπάρκειας (FIV) και 15%  θετικά στον ιό της λευχαιμίας (FeLV) και της ανοσοανεπάρκειας.
 

Ένα σταθερό εύρημα σε όλες τις περιπτώσεις είναι η υπερ-γάμμα-σφαιριναιμία, γεγονός που υποθέτει διήθηση από Β-λεμφοκύτταρα. Είναι πολύ πιθανόν, να μην είναι ανεκτή η παραμικρή ποσότητα βακτηριακής πλάκας στην επιφάνεια των δοντιών, είτε οπουδήποτε αλλού στη στοματική τους κοιλότητα στην πάθηση. Το βασικό ερώτημα είναι, γιατί κάποιες γάτες ανταποκρίνονται πολύ καλά σε τακτικούς καθαρισμούς και συχνή στοματική υγιεινή και άλλες φτωχά. Από τις τελευταίες περιπτώσεις, ένα 87% βελτιώνεται με επιλεκτικές εξαγωγές δοντιών, ενώ ένα ποσοστό 13% δεν ανταποκρίνεται σε καμμία θεραπεία.
 

ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Το βασικό σύμπτωμα σε όλες τις γάτες είναι η δυσφαγία και ο έντονος πόνος, λόγω της φλεγμονής στη στοματική κοιλότητα. Οι φλεγμονώδεις αλλοιώσεις είναι εστιακές ή διάχυτες και μπορεί ν’αφορούν όλους τους στοματικούς ιστούς (ούλα, υπερώα, γλώσσα, παρειές). Οι αλλοιώσεις εντοπίζονται συνήθως στα γλωσσο-υπερώϊα τόξα, όπου λιμνάζει το σάλιο. Η παρουσία φλεγμονής και στον παρειακό βλεννογόνο συνιστά κακή πρόγνωση. Επίσης, σε όλες τις αλλοιώσεις μπορεί να προκύψει δευτερογενής εξέλκωση.
Τα συμπτώματα που παρατηρούνται είναι:
1.  Σιαλόρροια, δυσφαγία, κακοσμία
2.  Απώλεια βάρους - χρόνια ή οξεία
3.  Ανεπαρκής περιποίηση τριχώματος
4.  Καχεξία, αποφυγή κατανάλωσης ξηράς τροφής
5.  Διόγκωση υπογνάθιων λεμφογαγγλίων και πιθανώς επώδυνη η ψηλάφησή τους
6.  Συσσώρευση πλάκας και πέτρας σε διάφορο βαθμό
7. Απώλεια οδόντων ή παρουσία αλλοιώσεων στον αυχένα και αστάθεια  ή ευσειστότητα
 

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
Δεν υπάρχει ένας και μόνον υπεύθυνος αιτιολογικός παράγοντας για το συγκεκριμένο σύνδρομο. Οι παράγοντες που εμπλέκονται είναι:
1. Φυλή. Κάποιες φυλές, όπως Siamese, Burmese, Abyssinian, Persian, Tonkinese και Maine Coon, φαίνεται να προσβάλλονται περισσότερο.
2. Περιβάλλον. Οι γάτες εκτροφής ή οι πολυάριθμες φαίνεται να προσβάλλονται περισσότερο, πιθανότατα λόγω του stress και της στενής επαφής, η οποία ευνοεί τη μετάδοση των μικρο-οργανισμών.
3. Μικροβιακή πλάκα. Τα βακτήρια της οδοντικής πλάκας, ευθύνονται για τη συγκεκριμένη παθολογική φλεγμονώδη αντίδραση.  
4. Ιοί. Το σύνολο των χρόνια προσβεβλημένων ζώων σύμφωνα με Πανεπιστημιακή έρευνα είναι θετικά στον καλυκοϊό. Ο ιός της ανοσοανεπάρκειας, της λοιμώδους λευχαιμίας και ο ερπητοϊός της γάτας  (FHV-1) έχουν επίσης ενοχοποιηθεί.
5. Οδοντικές παθήσεις. Η παρουσία οδοντικής πάθησης είναι πολύ σημαντική, είτε πρόκειται για περιοδοντική νόσο είτε για ΟΝ.
 

ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ
Μία πάγια διαγνωστική προσέγγιση για όλες τις προσβεβλημένες γάτες  πρέπει να περιλαμβάνει τα εξής:
Αιματολογικές εξετάσεις για FIV, FeLV και λήψη υλικού από το στοματικό βλενογόννο για την ανεύρεση καλυκοϊού.
Αιματολογικές και βιοχημικές εξετάσεις ρουτίνας. Ένα ποσοστό 10% των προσβεβλημένων ζώων παρουσιάζει νεφρική ανεπάρκεια. Επίσης, κάθε συστηματική πάθηση που υποβόσκει μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την πρόγνωση και την ασφάλεια της αναισθησίας.
Βιοψία των προσβεβλημένων περιοχών. Θεωρείται απαραίτητη ώστε ν’αποκλειστούν άλλα κακοήθη νεοπλάσματα (πχ. ακανθοκυτταρικό αδενοκαρκίνωμα) και άλλα αυτοάνοσα νοσήματα.
Ακτινογραφία στόματος για την εκτίμηση της κατάστασης των δοντιών και της ύπαρξης αλλοιώσεων οφειλόμενων στην ΟΝ.
 

ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Βασίζεται σε 3 άξονες:
1. Καταπολέμηση της πλάκας.
2. Αντιμετώπιση τυχόν υπάρχουσας οδοντικής νόσου, περιοδοντίτιδας και ΟΝ.
3. Έλεγχος φλεγμονής.
 

Η βασική θεραπεία όλων των περιπτώσεων περιλαμβάνει:
Αντιβιοτική θεραπεία. Χορηγείται προ-εγχειρητικά και στη συνέχεια επί 8-10 ημέρες μετεγχειρητικά.
Χειρουργική αντιμετώπιση. Καθαρισμός με υπέρηχους και στίλβωση. Εξαγωγές οδόντων που είναι εύσειστα ή με αλλοιώσεις, δηλ. δεν είναι υγιή.
Φροντίδα στο σπίτι. Πρόκειται για ουσιαστικό κομμάτι της θεραπείας που καθορίζει και τη συνέχεια. Η αποτυχία συνεργασιμότητας στο τμήμα αυτό σημαίνει αποτυχία της θεραπείας στο σύνολό της. Περιλαμβάνει την καθημερινή στοματική υγιεινή με αντισηπτικό διάλυμα, οδοντόβουρτσα ή οδοντική πάστα.
 

Συμπληρωματικά μπορεί να χρειαστούν:
Ουλεκτομή. Απαραίτητη σε περίπτωση υπερπλασίας των ούλων και δημιουργίας ψευδο-θηκών βαθύτερων από το φυσιολογικό βάθος, που για τη γάτα είναι 0,5 mm. Ο καλύτερος (ανώδυνος, αναίμακτος και χωρίς οίδημα) τρόπος είναι με τη χρήση Laser.
Επανειλλημένες αποξέσεις πλάκας και στίλβωση. Ακόμη και η ύπαρξη μικρής ποσότητας πλάκας συνιστά επιβαρυντικό παράγοντα στη φλεγμονώδη εξεργασία των ούλων.
Επιλεκτικές εξαγωγές οδόντων. Δόντια με οδοντοκλαστικές αλλοιώσεις καθώς και με αποκάλυψη του αυχένα λόγω περιοδοντικής νόσου, πρέπει να εξάγονται. Είναι εξαιρετικά επώδυνα και η φροντίδα τους αδύνατη. Σε περίπτωση που δεν υποχωρήσει η φλεγμονή 2-4 εβδομάδες μετά από τη διαδικασία αυτή, συστήνεται η εξαγωγή των άνω και κάτω γομφίων (παρειακών). Απαιτείται κατάλληλος εξοπλισμός και ενδεχομένως μετεγχειρητική αναλγησία και αντιβίωση. Η πρόγνωση στην περίπτωση αυτή είναι 50% κλινική ίαση χωρίς περαιτέρω θεραπεία, 37% βελτίωση με μειωμένη ανάγκη φαρμακευτικής θεραπείας, ενώ 13% των περιπτώσεων δεν έχει καμμία βελτίωση.
Άλλες αντιφλεγμονώδεις ή ανοσορυθμιστικές θεραπείες. Αντιβιοτικά, ιντερφερόνη (υπο-ουλικά ή υπό τον βλεννογόνο, από το στόμα, υποδορίως), κορτικοστεροειδή, κυκλοσπορίνη, προγεσταγόνα, έχουν χρησιμοποιηθεί με διάφορα αποτελέσματα.
Θεραπεία με Laser CO2. Η χρήση του συγκεκριμένου αλλά και άλλων οδοντιατρικών Laser (Erbium-Yag, Diode) έχει δείξει καλά αποτελέσματα σε αρκετά ζώα,  με μόνο μειονέκτημα το κόστος αγοράς ενός τέτοιου μηχανήματος.
Διατροφή. Μπορεί να είναι πολύ σημαντικός παράγων στον έλεγχο της πάθησης και συστήνεται γενικώτερα η τροποποίησή της, είτε μετεγχειρητικά είτε στα πάσχοντα ζώα.
 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Στην παρούσα φάση, το σύνδρομο Ουλο-Στοματίτιδας είναι μία χρόνια εστιακή ή διάχυτη φλεγμονώδης πάθηση που αφορά τα ούλα, το στοματικό βλεννογόνο και το στοματοφάρυγγα, άγνωστης αιτιολογίας και ακόμη υπό διερεύνηση. Η επιτυχής αντιμετώπισή του απαιτεί μία λογική προσέγγιση. Κατ’αρχήν θεωρείται απαραίτητη μία αιματολογική-εργαστηριακή διερεύνηση ώστε να υπάρχει μία πρόγνωση σχετικά με την ανοσολογική κατάσταση του ζώου. Ο ρόλος της βακτηριακής πλώου. Ο ρόλος της βακτηριακής πλαάκας είναι ουσιώδης. Ενδελεχείς καθαρισμοί δοντιών και συνεχής επιθετική φροντίδα στοματικής υγιεινής στο σπίτι εκ μέρους του ιδιοκτήτη θεωρούνται απολύτως απαραίτητοι. Σε περίπτωση αποτυχίας των ανωτέρω εφαρμόζονται εναλλακτικές θεραπείες.
 
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Girard N, Hennet P. Retrospective Study of Dental Extractions for Treatment of Chronic Caudal Stomatitis in 60 FCV Positive Cats. Proceedings 19th Veterinary Dental Forum 2005 p 447.
Harley R, Helps CR" Harbour DA, et al. Intra-lesional cytokine mRNA expression in chronic gingivostomatitis in cats, Clin Diag Lab Immunol, 1989;6: 471-478.
Harley & Gruffydd-Jones TJ, Day MJ. Salivary and serum immunoglobulin levels in cats with chronic gingivostomatitis, Vet Rec, 2003; 152:125-129.
Harvey CE. Oral inflammatory diseases in cats. J Am Anim Hosp Assoc 1991;27: 585-591.
Hennet P. Chronic gingivostomatitis in cats: Long-term follow-up of 30 cases treated by dental extractions J Vet Dent 1997;14:15-21.
Hennet P, Boucrault-Baralon C. Relationship between oral Calici virus and Herpesvirus carriage and palatoglossitis lesions. Proceedings 19th Veterinary Dental Forum 2005 p 443.
Knowles JO, Gaskell RM, Gaskell CJ, et al. Prevalence of feline calicivirus, feline leukaemia virus and antibodies to FIV in cats with chronic stomatitis. Vet Rec.1989;124:336-338.
Knowles JO, Dawson S, Gaskell RM, et al. Neutralisation patterns among recent British and North American feline calicivirus isolates from different clinical origins. Vet Rec 1990;121:125-127.
Knowles JO, McArdle F, Dawson S, et al. Studies on the role of feline calicivirus in chronic stomatitis in cats. Vet Microbiol 1991;27:205-219.
Lommer MJ, Vershaste FJM (2003). Concurrent oral shedding of feline calicivirus and feline herpesvirus-l in cats with chronic gingivostomatitis. Oral Microbiology and Immunology 18,131-134.
Preshaw PE, Hefti AF et al. Subantimicrobial dose doxycycline as adjunctive treatment for periodontitis. A review. J Clin Periodontol 2004: 3I (9), 697-7O7.
Reubel GII, Hoffinann DE, Pedenen NC. Acute and chronic faucitis of domestic cats: a feline calicivirus-induced disease. Veterinary Clinics of North America-Small Animal Practice 192;22:1347-1360.
Sims TJ, Moncla BJ, Page RC. Serum antibody response to antigens of oral gram-negative bacteria by cats with plasma cell gingivitis-pharyngitis. J Dent Res 1990; 69: 877-882.
Southerden P, Gorrel C. Treatment of a case of refractory feline chronic gingivostomatitis with feline recombinant interferon omega. Journal of Small Animal Practice (2007) 48,104-106.
Williams CA, Aller MS. Gingivitis/stomatitis in cats. Veterinary Clinics of North America Small Animal Practice l992; 22:1361-1383.
Addie DD et al. Cessation of feline calici virus shedding coincident with resolution of chronic gingivostomatitis in a cat.  JSAP (2003), 44,112-176
 Feline Ging Stom.doc © Dentalvets 2008.